در اين ميان بافت قديم گرگان از اهميت افزون تري برخوردار است و جزو بافت هاي زنده کشور بشمار مي آيد و هنوز در آن زندگي مي کنند.
وي به يکي از مهمترين بناهاي موجود در بافت تاريخي گرگان اشاره و خاطرنشان کرد: مجموعه تاريخي باقري که يکي از جاذبه هاي استان گلستان است مربوط به اواخر دوره قاجار است و در سال ۸۱ در فهرست آثار تاريخي به ثبت رسيده است.
خانه باقري ها در بافت تاريخي و محله سرچشمه گرگان با مساحت ۳ هزار مترمربع و زيربناي يک هزار و ۵۵۵ مترمربع، ۷ حياط، ۴۲ اتاق و ۴ در دارد.
موقعيت قرارگيري بنا در بافت قديم گرگان که از شرق به راسته بازار نعلبندان و مسجد جامع و از شمال و شمال غرب به مجموعه تاريخي تقوي و امامزاده نور منتهي مي شود به ارزش بنا افزوده است.
در اين بنا اتاق هاي طبقه اول که در جنوب و شرق قرار دارند چون در معرض نور آفتاب بيشتري هستند در زمستان مورد استفاده قرار مي گرفتند. اما اتاق هاي طبقات فوقاني داراي در و پنجره هاي متعددي در شمال و جنوب بنا هستند.
به گفته وي، خانه باقري با بيش از 150 سال قدمت، نمونه اي ارزشمند از معماري بومي مسکوني در گرگان به شمار مي رود.
عمراني رکاوندي ادامه داد: اين مجموعه از ترکيب متناوب فضاهاي باز و بسته و بر اساس نوعي سازماندهي مجموعه اي ساخته شده است که حياط هاي تقريباً غيرهندسي و متعدد، در آن نقشي برجسته بازي مي کنند.
اگرچه در بررسي فضاهاي بسته و مسقف بنا(به ويژه وقتي به صورت جز به جز در نظر گرفته شوند) هندسه و نظمي آشکار در سازماندهي و ترکيب جرزها و بازشوها به چشم مي خورد، اما در نگاهي کلي به بنا و با در نظر گرفتن مجموعه فضاهاي باز و بسته با هم، نقش اين هندسه بسيار کمرنگ مي شود و انتظامي خاص به چشم نمي آيد.
اين موضوع به همراه تفاوت عيان در تناسبات و فرم اجزا به کار گرفته شده در برخي نماهاي داخلي و خارجي بنا، اين احتمال را قوت مي بخشد که بخش هاي مختلف بنا در زمان هايي متفاوت ساخته شده باشند.
وي تصريح کرد: از ويژگي هاي نادر بافت قديم گرگان اين است که بافت زنده است و هنوز در آن زندگي مي کنند. هنوز آدم ها هستند.
وي هم چنين گفت: طرح مرمت و احياي خانه باقري از سال 1384 شروع شده که بيش از 9 ماه پژوهش و مطالعه اوليه آن پيرامون تحولات پيش از دوره پهلوي ها وقت صرف شد.
معاونت حفظ و احيا و ثبت آثار تاريخي اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان گلستان يادآور شد: از جمله نکاتي که در باب معماري اين بنا قابل اشاره است، همراهي و ترکيب درايمندانه معماري برونگرا بادرونگرايي کلي و غالب بنا است. اين برونگرايي که حاصل نوع فرهنگ و روابط اجتماعي مردم منطقه و نيز الزامات محيطي و اقليمي است در ارتباطات برجسته فضاهاي داخلي با معابر اطراف از طريق پنجره هاي متعدد و نيز ايوانک هاي حاشيه شمالي بنا قابل مشاهده است. در برخي از اين پنجره ها چشم انداز جنگل هاي اطراف شهر قاب گرفته شده است.
وي اضافه کرد: عرصه اين بنا 1950 مترمربع و زيربناي مجموعه فضاهاي سرپوشيده آن 1555 مترمربع است. مصالح به کار رفته در مجموعه باقري متنوع اند: چوب، سفال، آجر، خشت، کاهگل، سنگ، گچ و شيشه عمده اين مصالح را تشکيل مي دهند، اما اوج هنرنمايي معماران و آفرينندگان بخش هاي مختلف بنا در عناصر چوبي مشاهده مي شود. درها، پنجره ها، نرده ها و شيرسرها اجزايي از بنا هستند که نهايت ظرافت و هنرمندي در خلق زيبا و کارآمد آنان به چشم مي خورد و در واقع هر کدام به تنهايي اثري هنري و ارزشمندند.
وي تاکيد کرد: علاوه بر اين، نحوه به کارگيري چوب با مقاطع مختلف در عناصر سازه اي بنا نظير پل ها، نعل ها، تيرها، دستک ها و نيز شيرسرها نشان از هوشمندي نسل هاي پيشين در انتخاب و نحوه به کارگيري مصالح دارد. سلامت و استواري بسياري از اين عناصر سازه اي که از گزند آب در امان مانده اند و سال هاي طولاني از عمرشان مي گذرد، شناخت معماران خانه را از چوب هاي مختلف و توجه به کيفيت و خواص سازه اي انواع آن نشان مي دهد.
عمراني رکاوندي گفت: مجموعه باقري به جهت موقعيت عالي و استقرار در قلب بافت تاريخي شهر، گستردگي، جز فضاهاي مناسب و متعدد و نيز سلامت قابل قبول استخوان بندي بنا، قابليت بسيار خوبي براي مرمت، احيا و تغيير کاربري به يک مجموعه اقامتي- پذيرايي دارد.
/104
انتهای پیام/
